Kun je iets vertellen over het project?
"Naar aanleiding van de Verkenning Circulaire kansen voor Maritiem die Maritime Sisters & BlueCity in 2023 hebben uitgevoerd, hebben wij onder andere dankzij het Versnellingshuis in een Moonshot concrete kansen verkend in 5 projecten.
Langer doorvaren met bestaande schepen is de eerste circulaire kans op relatief korte termijn. Daarbij weten we dat in specifieke gevallen suboptimale keuzes worden gemaakt, als het op duurzame investeringen aankomt, door de maximale leeftijdsgrens voor het kunnen opereren van deze schepen. Hier zijn we in gedoken met scheepseigenaar (reder) Anthony Veder, die ons hier destijds op wees, en andere stakeholders.
Onderweg zijn we bovendien in een nieuwe realiteit beland: geopolitieke spanningen bevestigen het belang van strategische schepen kunnen bouwen en opereren, plus de noodzaak van toegang tot kritieke materialen. Er is een zeer goede doorverkoop markt voor schepen van Nederlandse reders onder Nederlandse vlag, maar met de verkoop van deze schepen vertrekken ook hoogwaardige materialen naar andere continenten.
Dat was dan ook de insteek van de discussie: eigenaarschap, waardering van en toegang tot materialen. Bekeken vanuit de gehele levenscyclus van een schip."
Hoe was het Diner Circulaire Economie van toegevoegde waarde?
"Dit vraagstuk heeft veel dimensies en vooral: geen gemakkelijke oplossing. Dat is precies de reden dat het Versnellingshuis ons deze tafel aanbood om belangrijke stakeholders rondom dit vraagstuk samen te brengen.
We realiseerden ons maar al te goed dat ‘langer doorvaren met zeegaande tankers die voor de olie & chemie varen’ zeker niet het makkelijkste segment is om te starten.
Tegelijkertijd zagen we breder kansen om tot een vernieuwing van het huidige systeem te komen waar alle stakeholders baat bij hebben. Denk: duurzamer én kosten-efficiënter varen.
Tijdens het DinerCE zaten alle perspectieven en bovendien bepalende stakeholders aan tafel. Dit ging van reder, tot verlader, tot boegbeeld van de topsector Water & Maritiem, de Nederlandse vlag, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Leiden Universiteit (Industriële Ecologie). Dat zorgde voor een zeer inhoudelijke én effectieve discussie."
Wat was het belangrijkste inzicht aan tafel?
"Er is momenteel geen prikkel voor reders of verladers om langer door te varen. Sterker nog, internationale regelgeving stimuleert juist het aanschaffen van nieuwe boten. Als we willen doorbreken dat reders relatief jong afscheid nemen van kwalitatief goede schepen moeten we de prikkels niet in (nieuwe) regelgeving zoeken, maar elders in de keten. Dus bij verzekeraars en financiers en vooral de business case voor reder en verlader. Het goede nieuws: voor de eindklant (verlader) kan dit uiteindelijk ook goedkoper zijn, dus win-win!"
Hoe gaan jullie nu verder?
"Hoewel we een win-win zien op de lange termijn, is het belangrijk om te realiseren dat het doorbreken van het vroegtijdig afscheid nemen van goede schepen, een verandering van het totale systeem vergt. Een systeem waarin bovendien al veel schepen varen (die gemiddeld 30-40 jaar meegaan). We willen enerzijds aan de slag met hoe het systeem eruit moeten zien om gedurende de gehele levensduur van een schip in Europa te varen. En anderzijds op relatief korte termijn een pilot doen om de inzetbaarheid van een bestaand schip met 5 jaar te verlengen. Dit is baanbrekend in het huidige systeem zeker ook met het oog op de geplande onderhoudscycli, die ook ingericht zijn op een leeftijd van max 20 jaar."
Welke inzichten zijn ook relevant voor andere ketenprojecten?
"Het is ontzettend belangrijk om de beweegredenen van de verschillende betrokken stakeholders te begrijpen om bestaande systemen te doorbreken. Zorg dat ze allemaal gehoord worden en breng deze inzichten vervolgens samen met daadkrachtige beslissers aan tafel. Partijen die hun nek uit durven steken, in ons geval de reder en de verlader, en die tot actie over willen gaan geven de doorslag. Onze handen jeuken na deze vruchtbare discussie!"
Met dank aan Marjolein Boer, ketenregisseur Circulair Maritiem. Wil je meer lezen over deze Moonshot?
